อุทยานแห่งชาติ ปางสีดา
จังหวัดสระแก้ว
ที่ตั้ง : บ้านคลองน้ำเขียว อำเภอเมือง จ.สระแก้ว
การเดินทาง : จากกทม. ถึงตัวเมืองสระแก้ว รวมระยะทางประมาณ 256 กิโลเมตร คุณสามารถใช้บริการรถโดยสารจากสถานีขนส่งหมอชิต จากนั้นนั่งรถจากอำเภอเมืองไปตามถนนเร่งรัดพัฒนาชนบท (ร.พ.ช.) สายสระแก้ว-บ้านคลองน้ำเขียว ตามทางหลวงหมายเลข 305 จนถึงตัวเมืองนครนายก จากนั้นต่อด้วยทางหลวงหมายเลข 33 ตรงไปจนถึงตัวเมืองสระแก้ว
ช่วงที่เหมาะแก่การท่องเที่ยว : ฤดูฝน-ฤดูหนาว ประมาณเดือนมิถุนายน-กุมภาพันธ์
เดิมน้ำตกปางสีดา เป็นหน่วยงานหนึ่งในโครงการพัฒนาพื้นที่ราบเชิงเขา จังหวัดปราจีนบุรี ซึ่งเป็นโครงการพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการที่จะจัดป่าในบริเวณให้เป็นสถานที่สำหรับพักผ่อนหย่อนใจของประชาชนในท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวทั่วไป อีกทั้งยังเป็นการรักษาป่าต้นน้ำลำธารและสภาพป่าโดยรอบ กรมป่าไม้จึงได้ส่งเจ้าหน้าที่ออกดำเนินการสำรวจและจัดตั้งเป็นวนอุทยาน ชื่อว่า "วนอุทยานปางสีดา" เมื่อปี พ.ศ. 2521 อยู่ในความดูแลของสำนักงานป่าไม้จังหวัดปราจีนบุรี
น้ำตกปางสีดา
ต่อมาได้มีการสำรวจพื้นที่โดยรอบที่มีเขตติดต่อกันปรากฏว่า บริเวณดังกล่าวมีสภาพป่าที่สมบูรณ์ ประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญและมีค่า เช่น ป่าไม้ สัตว์ป่า และทิวทัศน์ที่สวยงาม สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน มีน้ำตกหลายแห่ง เช่น น้ำตกปางสีดา น้ำตกนาโตร น้ำตกผาน้อย และยังเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของแม่น้ำบางปะกง ซึ่งเปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงพื้นที่เกษตรกรรมในภาคตะวันออก สมควรดำเนินการให้จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ จนได้รับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 41 ของประเทศไทย โดยมีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่อำเภอตาพระยา อำเภอวัฒนานคร อำเภอเมือง จังหวัดสระแก้ว และอำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี รวมเนื้อที่ประมาณ 527,500 ไร่ หรือ 844 ตารางกิโลเมตร
ด้วยภูมิประเทศที่เป็นเขตติดต่อกับแนวป่าของประเทศกัมพูชาของเทือกเขาพนมดงรักที่ทอดยาวมาจากเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ อุทยานแห่งชาติทับลาน และอุทยานแห่งชาติตาพระยา จึงทำให้ที่นี่มีป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์อย่างยิ่ง ซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญหลายสาย สถานที่ท่องเที่ยวส่วนใหญ่ของอุทยานฯ นี้จึงเป็นน้ำตกเกือบทั้งหมด น้ำตกที่มีชื่อเสียงที่นักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมาเที่ยวชมคือ น้ำตกปางสีดา อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติประมาณ 800 เมตร ไหลตกลงมาจากผาหิน 3 ชั้น สูงประมาณ 10 เมตร ช่วงฤดูฝนสายน้ำจะไหลแผ่เต็มลานน้ำตกงดงามมาก เบื้องล่างเป็นแอ่งน้ำและลานหินกว้าง บรรยากาศร่มรื่นเหมาะสมสำหรับการพักผ่อนหย่อนใจ อีกหนึ่งน้ำตกที่คุณสามารถเข้าไปเที่ยมชมได้สะดวก คือ น้ำตกผาตะเคียน อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติประมาณ 2.4 กิโลเมตร สามารถเดินเท้าได้ 2 ทาง เหมาะสำหรับเดินศึกษาธรรมชาติ น้ำตกไหลตกลงมาจากหน้าผาสูง 15 เมตร กว้าง 10 เมตร ช่วงหน้าฝนสายน้ำไหลตกลงมาอย่างรุนแรงจนเกิดเสียงดังกึกก้องและละอองน้ำฟุ้งกะจายไปทั่ว แต่ช่วงหน้าแล้งมีน้ำน้อยมาก น้ำตกผาตะเคียนเกิดจากลำธารสายเดียวกับน้ำตกปางสีดา โดยอยู่ทางต้นน้ำ
น้ำตกผาตะเคียน
จากที่ทำการอุทยานฯ ตามทางหลวงหมายเลข 3462 เส้นทางไปยังอำเภอครบุรี ยังมีจุดชมวิว กิโลเมตรที่ 25 ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 25 กิโลเมตร ลักษณะเป็นหุบเขากว้างทิวทิศน์สวยงาม เหมาะสำหรับชมพระอาทิตย์ตกในยามเย็นด้วย ส่วนสถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ จะเป็นน้ำตกที่แต่ละแห่งนั้นจะสามารถเข้าไปเี่ยวได้ยากง่ายแตกต่างกัน บางแห่งมีเส้นทางรถถึง บางแห่งเป็นเส้นทางเท้าศึกษาธรรมชาติ ซึ่งรายละเอียดการเดินทางคุณสามารถติดต่อสอบถามได้จากศูนย์บริการนักท่องเที่ยวน้ำตกอื่นๆ ทีน่าสนใจ เช่น น้ำตกหน้าผาใหญ่ น้ำตกท่ากะบาก อยูใกล้กับอ่างเก็บน้ำท่ากะบาก น้ำตกทับเทวา ต้องเดินเท้าเข้าไปชม ระยะทาง 1.5 กิโลเมตร น้ำตกธารพลับพลึงอยู่ใกล้กับถ้ำค้างคาวเพียง 500 เมตร น้ำตกลานแก้ว ทางเข้าอยู่บริเวณกิโลเมตรที่ 22 จากนั้นต้องเดินเท้าเข้าไปอีก 10 กิโลเมตร น้ำตกแควมะค่า อยู่บริเวณกิโลเมตรที่ 4 และต้องเดินเท้าเข้าไปประมาณ 6 กิโลเมตร
